ผู้อ่านไทยรัฐ จำนวนมากที่นิยมปลูกไม้ดอกหอมมีข้อสงสัยว่า ทำไมต้น "มหาหงส์" ชนิดดอกสีขาว มีสีเหลืองแต้มกลางดอกที่ปลูกในบ้านจึงมีกลิ่นหอมน้อยไม่เหมือนที่พบในบ้าน เพื่อน มีข้อแตกต่างกันอย่างไร ซึ่ง ความจริงแล้ว "มหาหงส์" ที่มีวางขายทั่วไปจะมีด้วยกัน 4 ชนิด ได้แก่ ชนิดดอกสีขาวล้วน ดอกสีเหลือง ดอกสีส้ม และดอกสีขาวแต้มสีเหลือง ทุกสีจะมีกลิ่นหอมเป็นเสน่ห์เหมือนกัน แต่กลิ่นหอมจะแรงไม่เท่ากัน โดย "มหาหงส์" ชนิดดอกสีขาวล้วนจะมีกลิ่นหอมแรงที่สุด รองลงไปคือชนิดดอกสีขาวแต้มเหลือง ดอกสีส้ม และดอกสีเหลืองตามลำดับ ที่สำคัญชนิดที่ดอกเป็นสีขาวล้วนขนาดของดอกจะใหญ่กว่าทุกสีอีกด้วย 
 
มหาหงส์ หรือ HEDYCHIUM CORONA RIUM J. KOENIG ชื่อสามัญ WHITE GINGER อยู่ในวงศ์ ZINGIBERACEAE เป็นไม้ล้มลุก มีเหง้าใต้ดิน แตกต้นเป็นกอ สูง 1.5-2 เมตร ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเวียนสลับรูปขอบขนาน หรือรูปใบหอก ปลายเรียวแหลม โคนใบสอบแคบ โคนก้านใบเป็นกาบหุ้มลำต้น สีเขียวสดคล้ายต้นขิง 
 
ดอก มีหลายสีตามที่กล่าวข้างต้น แต่ดอกสีขาวล้วนจะหอมแรงที่สุด ออกเป็นช่อที่ปลายยอด มีใบประดับหนา ภายในมีดอกแลบออกมาจำนวน 3-5 ดอก มีกลีบดอก 3 กลีบ โคนเชื่อมกันเป็นหลอด มีเกสรตัวผู้เป็นหมัน 3 อัน เกสรตัวผู้สมบูรณ์เพศ 1 อัน เวลามีดอกหลายๆช่อ และดอกบานพร้อมกันจะสวยงามและส่งกลิ่นหอมแรงกระจายทั่วบริเวณใกล้เคียงเป็น ที่ชื่นใจยิ่ง "ผล" ทรงกระบอก เมล็ดสีน้ำตาลอมแดง ดอกออกตลอดปี ขยายพันธุ์ด้วยเหง้า ถิ่นกำเนิดชนิดดอกสีขาวล้วน เทือกเขาหิมาลัย สีอื่นๆมาจากยุโรป ปลูกใกล้น้ำจะมีดอกดกส่งกลิ่นหอมแรงสร้างบรรยากาศเป็นธรรมชาติดีมาก 
 
ประโยชน์ เหง้า มีสาร VOLATILE OIL ประกอบด้วย SESQUITERPENES, PHENOLS, KETONES เหง้าหั่นบางๆตากแห้งแล้วตำ หรือบดเป็นผงคลุกน้ำผึ้งแท้ก้อนเท่าปลายนิ้วหัวแม่มือผู้ใหญ่ กินทุกวัน วันละครั้ง เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ไตพิการ บำรุงโลหิต บำรุงกำลัง แก้คลื่นเหียนอาเจียน สำหรับสตรีมีครรภ์ ต้มเอาน้ำกลั้วคอแก้ต่อมทอนซิลอักเสบ และน้ำคั้นใช้ทาแผลบวมได้ สารที่ให้ความหอมใช้ เป็นส่วนผสมของสบู่ โคโลญ โลชั่น และครีมอาบน้ำ ตำราว่านระบุว่า "มหาหงส์" เป็นว่านมงคล ร้านค้า บ้านเรือน มีปลูกไว้จะเป็นเสน่ห์ เรียกลูกค้า เข้าไปอุดหนุนไม่ขาดระยะ และ คุ้มครองให้ผู้อยู่อาศัยเป็นสุข 


เอื้อเฟื้อข้อมูล โดย www.thairath.co.th